ගමනක අවසානය...

          හාලිඇල දුම්රිය ස්ථානයෙන් පිටත් වූ පොඩි මැණිකේ, සිය ගමනේ අවසාන පියවර කිහිපය තැබීමට පටන් ගත්තාය. බදුල්ල දෙසට ඇති අඩි 44ට එකක් වූ සුපුරුදු බෑවුම හෙමිහිට තරණය කිරීමට පටන් ගත් ඇය, හාලිඇල දුම්රිය ස්ථානයෙන් නික්මුනේ විනාඩියක හෝ ප්‍රමාදයක් නැතිවය. 

          මෙම කොටසේ, පරිසරය නැවතත් අපට පුරුදු මහනුවර පරිසරය මෙන්ම විය. සැලකිය යුතු දෙයක් වශයෙන් හමු වූයේ පාලමක් පමණි. නමුත්, මෙම කොටසේ අවසානයට ලං වන්නට, උඩරට දුම්රිය මාර්ගයේ දැකිය හැකි අවසාන බිම්ගෙය, එනම් අංක 43 බිම්ගෙය හමු වේ. අඩි 216ක දිගින් යුතු මෙම බිම්ගෙය හමු වන්නේ, බදුල්ල අවුට් හෝම් සංඥාව  ආසන්නයේය. 

          මෙම අවුට් හෝම් සංඥාව දුටු මට, මා පාසල් යන සමයේ  ඇසූ කතාවක් සිහි විය. දුම්රිය ස්ථානයක් අසල ඇති සංඥා කණුවට මදක් එපිටින්, රතු පාට රේල් පීලි කැබලි දෙකක් හරහට සවි කල කණුවක් ඔබ දැක ඇතැයි සිතමි. මෙයට දුම්රිය සේවයේ ව්‍යවහාර වන්නේ “රම්පාල පොල්ල” කියාය. මෙයට එසේ ඇමතීමට හේතු වූ කතාවක් ඇත. 

Inner home සංඥාව.
(සේයාරුව- අකිල කරුණාරත්න)

          දුම්රිය සාමාන්‍යාධිකාරී ධූරය දරණ සමයේ, බී. ඩී. රම්පාල මහතා, වරක් බණ්ඩාරවෙලින් බදුල්ල දෙසට යන දුම්රියක රියදුරු කුටියට ගොඩ විය. එතැන් සිට දුම්රිය පදවාගෙන ගියේ ඔහුය. බදුල්ල දෙසට ලං වන විට, අවුට් හෝම් සංඥාව පසු කර, ඉන් පසු ඇති “Inner home” සංඥාව තිබුනේ “Danger” සංඥාව දක්වමින්ය. නමුත්, රම්පාල මහතාට වෙලාවට දුම්රිය නතර කරගැනීමට නොහැකි විය. සංඥා කුලුන පසුකොට ටික දුරක් ඇදී ගිය දුම්රිය, නියාමකවරයා විසින් තිරිංග යොදා නවත්වන්නට යෙදුනි. 

          ටික වෙලාවකින් සංඥා ලැබුණි. දුම්රිය බදුල්ල වේදිකාවේ නතර කෙරුණි. රියදුරු කුටිය වෙත පැමිණි ප්‍රධාන නියාමකවරයා, රියදුරු අසුනේ සිටින පුද්ගලයා හඳුනා නොගෙන, සංඥා කුලුන අසල නියමිත පරිදි දුම්රිය නොනැවැත්වීම හේතුවෙන් “ඉතා හොඳ අනර්ඝ භාෂාවෙන්” රියදුරු අසුනේ සිටි රම්පාල මහතාට බැන වැදී යන්නට ගියේය. 

          පසුවදා කොළඹ බලා ගිය සාමාන්‍යාධිකාරීවරයා, අදාළ නියාමකවරයාට කැඳවීමේ ලිපියක් යැවීය. ඒ අනුව එහි පැමිණි  නියාමකවරයා වෙත, දඩ පත්‍රිකා 4ක් ඉදිරිපත් කෙරුණි. අනතුරුව එතුමා මෙසේ පැවසීය. 

“ මේකෙන් දෙකක් අයිති මට. මොකද, මම මට අදාළ නැති වැඩක් කරා. අනික නතර කරන්න ඕනේ සිග්නල් ඒකෙ මම නතර කරේ නෑ. ඉතුරු දෙක තමුන්ට. පලවෙනි එක- නියාමකගේ රාජකාරිය තමා ධාවන අධීක්ෂණය. රියදුරා හරියට හරි තැන කෝච්චිය නතර කරේ නැත්තම් තමුන් දැනගන්න ඕනේ නතර කරන්න. එකට තමා බ්‍රේක් ලීවර්  එකක් දීල තියන්නේ. අනික් එක, තමුන්ගේ හැසිරීම.” 

          මෙම සිදුවීමෙන් අනතුරුව, සෑම සංඥා කුළුණක් ඉදිරිපසින්ම, මීටර් 400ක් (සැතපුම් කාලක්) දුරින්, ඉදිරියෙහි සංඥාවක් ඇත යන්න ඇඟවීමට මෙම රතු පැහැති රේල් පීලි දෙකක් හරහට සවි කල කනුව යොදනු ලැබුණි. මේවා අදත් බොහෝ ස්ථාන වල දැකිය හැකිය. 

ආ මග දෙස හැරී බැලීම- නැරඹුම් මැදිරියේ සිට.

          සැතපුම් හතරක දුර ගෙවූ පොඩි මැණිකේ, බදුල්ල Inner home සංඥාව ලබාගෙන, බදුල්ල දුම්රිය ස්ථානයට ඇතුළු වූවාය. පස්වරු 4 වනවිට එහි පැමිණිය යුතුව තිබුනත්, අද දින, පස්වරු 3.55 වන විට පොඩි මැණිකේ බදුල්ල පළමුවන වේදිකාවේ විය! 

ගමන අවසන් කල පොඩි මැණිකේ.. මෙම එන්ජිම, නැවතත් රාත්‍රී තැපැල් දුම්රිය සමග කොළඹ යා යුතුය.

          උඩරට දුම්රිය මාර්ගයේ අවසාන දුම්රිය ස්ථානය, හෙවත් අන්ත්‍ය දුම්රිය ස්ථානය වන, බදුල්ල දුම්රිය ස්ථානයට අප දැන් පැමිණ ඇත. කොළඹ කොටුවේ සිට සැතපුම් 181ක් සහ දම්වැල් 7ක දුරක් ගෙවා, මුහුදු මට්ටමේ සිට අඩි 6226ක් වැනි ඉතා ඉහල උසකට නැග, නැවතත් මුහුදු මට්ටමේ සිට අඩි 2140ක උසක් දක්වා පහල බැස ඇත. 

බදුල්ල නාම පුවරුව.

    

උඩරට මාර්ගයේ අන්තිම කෙලවර. 

   

         බදුල්ල දුම්රිය ස්ථානය සේවා කටයුතු සඳහා විවෘත වූයේ වර්ෂ 1924 පෙබරවාරි මස 5 වැනි දිනයි. පාෂ මාර්ග කිහිපයක් සහිත අංගනයක් මෙන්ම, තරමක් විශාල ධාවනාගාරයක්, හැරවුම් මේසයක්, වේදිකා තුනක් සහිත මෙම අන්ත්‍ය දුම්රිය ස්ථානය, මෑතදී දීර්ඝ කරන ලද වේදිකා දෙක සහ 60 දශකයේ එක් කෙරුණු වහලය හැරෙන්නට, තවමත් සිය පැරණි උරුමයන් ආරක්ෂා කරගෙන සිටී. 

දුම්රිය ස්ථානයේ ඉදිරිපස..
සේයාරුව- අකිල කරුණාරත්න.

   

දුම්රිය කාල සටහන- බදුල්ල.

       

          බදුල්ල දුම්රිය ස්ථානය වටේ ඇවිද, සෙයාරූ කිහිපයක් ගත් අප සිව් දෙනා, අපට නවාතැන් සූදානම් කර තිබුණු අකිල අයියාගේ ඥාති නිවසට ගියෙමු. අපව උණුසුම් අයුරින් පිළිගත් එම නිවැසියන්ටත්, විශේෂයෙන්, අනතුරකට ලක් වී සිටියදී පවා අපව නාන්නට පවා කැඳවාගෙන ගිය එම ඥාති සොහොයුරාටත්, එම ස්ථානය සූදානම් කර දුන්, ශ්‍රී ලංකා දුම්රිය සේවයේ ජනක මිලන්ත අයියාටත් මා ඉත සිතින් ස්තුති වන්ත වෙමි. 

බදුල්ල දුම්රිය ස්ථානයේ අංගනය.

          එමෙන්ම, එදා මධ්‍යම රාත්‍රිය පසු වන තුරුත්, වල්පල් අසමින් සිය නින්ද අහිමි කරගත් අකිල අයියා, අශාන්, රුචිර යන මිතුරන්ටද මාගේ ලාම්පු කණගාටුව ප්‍රකාශ කරමි. ලෝකයේ සුන්දරතම දුම්රිය චාරිකා කිහිපය අතරට වැටෙන බදුලු දුම්රිය ගමන තවත් රසවත් කිරීමට එම මිතුරන්ගේ සහභාගීත්වය හේතු විය. මෙම චාරිකාව මේ අයුරින්ම නැවත යාමට හැකි වන්නේ නැත. එබැවින්, මෙය ජීවිතයට එක් වරක් පමණක් ලැබුණු සුන්දර අත්දැකීමකි. එම අත්දැකීම බෙදාහදාගත් ඔබටත් ස්තුතියි!

සමූහ සේයාරුව- අකිල අයියාගේ කැමරාවෙන්, අරලිය ගසක් උඩ තබා ගන්නා ලදී..

දෙමෝදර රේල් ගැටය හරහා හාලිඇල වෙත..

දෙමෝදර දුම්රිය ස්ථානයෙන් පිටත් වූ පොඩි මැණිකේ, නැවතත් බදුල්ල බලා පල්ලම් බැසීම  ආරම්භ කලාය. මෙසේ ගමන් ආරම්භ කල පොඩි මැණිකේ, ශ්‍රී ලාංකේය දුම්රිය මාර්ග ඉතිහාසයේ අද්වීතීය ඉදිකිරීමක් තරණය කලාය. ඒ, සුප්‍රසිද්ධ දෙමෝදර රේල් ගැටයයි (Demodara rail loop). 

දෙමෝදර දුම්රිය ස්ථානයේ ඇති මාර්ග විස්තර සටහන.

මෙම අද්වීතීය නිර්මාණය,  “Looping the loop” ලෙස හැඳින්වේ. ඒ නම්, විශාල උස පරතරයක් තරණය කිරීමට, දුම්රිය මාර්ගයේ ආනතිය රඳවාගනිමින් සැකසුනු වක්‍ර මාර්ගයකි. දෙමෝදර දුම්රිය ස්ථානයෙන් පිටත් වූ දුම්රිය, කන්ද වටේ රවුමක් ගොස්, දුම්රිය ස්ථානයට යටින් පිහිටි බිම්ගෙයක් (අංක 42) තුලින් දුම්රිය ස්ථානය නැවතත් පසු කරයි. බිම්ගෙයින් පිටතට පැමිණෙන දුම්රිය, දුම්රිය ස්ථානයට අඩි 100ක් පහළ මට්ටමකින්, නැවතත් බදුල්ල කරා ඇදී යයි.. 

දෙමෝදර දුම්රිය ස්ථානය යටින් දිවෙන බිම්ගෙය.
(සේයාරුව- නිපුන දොඩන්තැන්න)

මෙම අද්වීතීය නිර්මාණය පිලිබඳ ජන කතා සහ ප්‍රවාද රාශියක් ගොඩ නැංවී ඇත. සුදු ජාතික ඉංජිනේරුවන් මෙම බාධකය ජය ගැනීමට නොහැකිව විපිළිසර වී සිටියදී එතනට පැමිණි ගොවියෙක් සිය ජටාව ආශ්‍රයෙන් මෙම විසඳුම ඉදිරිපත් කල බව එක් ජන කතාවකි. ඒ නමුත්, මෙම සුවිශේෂී ඉදිකිරීම පසුපස සිටින්නේ, ලංකාවට ජල විදුලිය ලබා දීමට පුරෝගාමී මෙහෙවරක් ඉටුකළ, ඩී. ජේ. විමලසුරේන්ද්‍ර ඉංජිනේරු මහතාය. සමහර විට, ඔහු මෙම ආකෘතිය ඉදිරිපත් කිරීමේදී, ගොවියාගේ ජටාව ආදර්ශයට ගන්නට ඇත. 

දෙමෝදර පහල අවුට් හෝම් සංඥාව.

නමුත් මෙවැනි ඉදිකිරීම් ලොව වෙනත් ස්ථාන වලද ඇත. ඉන්දියාවේ ඩාජීලිං මාර්ගයේද ඇත. 

දෙමෝදර පසු කල පසු හමු වූ තවත් පාලමක්..

දෙමෝදර රේල් ගැටය පසු කර මද දුරක් ධාවනය වූ පොඩි මැණිකේ, තවත් එක් කුඩා දුම්රියපොලක් වෙත සේන්දු වූවාය. මේ වනවිට දුම්රියේ මගීන් බොහෝ අඩු වී සිටි අතර, අප සිව් දෙනාටම ආසන තිබුණි. අප ඉඳගෙන, ආ ගමන ගැන කතාබහ කරමින් සිටියෙමු. මෙම දුම්රියපොලේදී, අප මැදිරියේ සිටි මගීන්ගෙන් එක් අයෙක් හැරෙන්නට අන් සියලු දෙනා බැස ගියෝය. 

ගැඹුරු V කැපුම තුලින් ඉදි වූ මාර්ගය..

මේ, මෙම දුම්රිය ගමනේදී අපට හමු වූ අවසාන දුම්රිය නැවතුම්පොලයි. ඒ, කොළඹ අන්ත්‍ය දුම්රිය ස්ථානයේ සිට සැතපුම් 175ක් සහ දම්වැල් 49ක දුරින් පිහිටි උඩුවර දුම්රිය පොලයි. 

පොඩි මැණිකේ නැරඹුම් මැදිරියට දිස් වූ උඩුවර දුම්රිය නැවතුම.

උඩුවර දුම්රියපොලින් පිටත් වූ පොඩි මැණිකේ, තවත් ඉතා කෙටි දුරකින් පසු, මෙම දුම්රිය ගමනේ අපට හමු වන අවසාන දුම්රිය ස්ථානය වෙත පිවිසුනාය. ඒ, කොළඹ අන්ත්‍ය දුම්රිය ස්ථානයේ සිට සැතපුම් 177ක් සහ දම්වැල් 37ක දුරකින් ද, මුහුදු මට්ටමේ සිට අඩි 2402 ක උසකින්ද පිහිටි, හාලි ඇල දුම්රිය ස්ථානයයි. 

හාලිඇල දුම්රිය ස්ථානය..

හාලිඇල දුම්රිය ස්ථානය, එක් පාෂ මාර්ගයකින් සහ පැරණි ආකෘතියට සෑදුනු දුම්රිය ස්ථාන ගොඩනැගිල්ලකින් යුතු, කුඩා දුම්රිය ස්ථානයකි. නමුත්, මෙහි පැරණි වේදිකාව පවා බොහෝ දුරට ඒ අයුරින්ම තිබෙනු දැකගත හැකිය. පාර්සල් කිහිපයක් හුවමාරු විය.. නැවතත් දුම්රියට ඉදිරියට යාම සඳහා සංඥා ලැබුණි. ඒ සමගම, පොඩි මැණිකේ, දීර්ඝ සංචාරයක අවසන් පියවර කිහිපය තැබීමට පටන් ගත්තාය..